Con gái thương yêu! Điều ba mong muốn nhất trong những năm tháng con đi học chỉ đơn giản là con gái của ba mỗi sáng sớm đều vui vẻ đến trường…
LTS: Độc giả Vũ Thành Huy, hiện đang sinh sống tại Canada, gửi đến Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam bức thư gửi con gái nhân ngày con vào lớp 1.
Bức thư là những điều anh Huy tâm huyết và tin tưởng sẽ giúp được con gái tôi cũng như những học sinh khác giảm bớt được áp lực và luôn có niềm vui ở trường học.
Tòa soạn trân trọng gửi đến cùng độc giả.
– Người nhận thứ nhất: Con gái
– Người nhận thứ hai: Chính ba
Con gái yêu của ba!
Vậy là hôm nay con đã vào lớp 1, nghĩa là từ hôm nay con đã phải chính thức học viết, học đọc và học những môn học, tham gia các hoạt động ở trường, tất cả sẽ đều rất vui nhưng cũng không kém phần thử thách.
Trong ngày đặc biệt này của con, ba viết mấy dòng cho con và cũng cho chính ba nữa.
Ba biết bây giờ và một vài năm tới, con có thể chưa hiểu hết những gì trong bức thư này, do đó hãy cứ thong thả đọc những điều này trong suốt những năm tháng tươi đẹp ở trường học con nhé!
Con có thể đọc nó mỗi khi con thích, đọc mỗi khi ba và con bất đồng ý kiến về chuyện học của con hay mỗi khi con gặp những khó khăn ở trường.
Ba cũng sẽ đọc lá thư này để nhắc nhở bản thân về những gì mà ba đang tin tưởng, những gì ba cho là tốt mà ba có thể làm cùng con trong những năm tháng tới.
Con gái thương yêu! Điều ba mong muốn nhất trong những năm tháng con đi học chỉ đơn giản là con gái của ba mỗi sáng sớm đều vui vẻ đến trường và học xong con vui vẻ về nhà. Dù ở nhà, ở trường học hay bất kỳ đâu, con đều sống trọn vẹn và vui vẻ trong từng khoảnh khắc. Như thế là ba vui rồi.
Ba nhớ khi ba còn bé, trường của ba có dòng khẩu hiệu rất to: “Mỗi ngày đến trường là một ngày vui”, ba đã từng rất thích thú khi đọc dòng chữ đó.
Nhưng với ba và cả những bạn học của ba thì đó mãi mãi chỉ là khẩu hiệu vì trường học đối với ba không vui như nhà trường đã hứa.
Điều ấy có thể là do những người lớn – những nhà quản lý giáo dục, những thầy cô của ba đã không muốn thực hiện lời họ hứa, cũng có thể họ muốn nhưng lại không làm được; mà cũng có thể do những đứa học trò như ba đã làm sai cách khi đến trường.
Đúng là ở trường có rất nhiều ngày ba vui, nhưng cũng có những ngày ba thấy tự ti khi thua kém bạn bè, xấu hổ vì lỡ có một vài điểm kém, lo lắng vì chưa thuộc lòng một bài thơ, hoảng loạn vì bị thầy cô chửi, mông lung vì không biết học kiến thức đó để làm gì…
Ba không muốn con phải trải qua những điều tương tự. Con gái của ba phải có quãng thời gian đi học thật vui vẻ và hữu ích.
Để đạt được điều đó, ba nghĩ chúng ta cần có hai điều quan trọng. Đầu tiên là ngôi trường của con và thầy cô dạy con phải vui vẻ thật.
Thứ hai là con chọn cho mình cách nghĩ, cách làm phù hợp để mọi thứ đều trở nên vui vẻ hơn.
Về điều thứ nhất, ba nghĩ rằng chúng ta đã giải quyết xong. Chúng ta đang sống tại Canada và con có thể yên tâm vì mình đang được thụ hưởng một nền giáo dục tiến bộ, tại một ngôi trường tốt, với những giáo viên tốt.
Giờ thì con và ba chỉ cần giải quyết điều thứ hai nữa là xong – đó là làm mọi thứ trở nên vui vẻ hơn và bớt áp lực hơn. Để làm được điều đó, trong những năm tháng tới, hãy suy nghĩ và áp dụng 5 điều sau đây con nhé!
– Thứ nhất, tin buồn là trường học luôn có cả những điều rất vui lẫn những điều chán ngắt nhưng tin vui là chúng ta luôn có cách để niềm vui lớn lên và nỗi buồn nhỏ lại.
Con nên hiểu rằng trường học hay bất kể nơi nào con đến cũng đều có cả những thứ vui vẻ lẫn những thứ tẻ nhạt, những thứ con yêu thích lẫn những thứ con không thể thích nổi.
Điều đó là hiển nhiên và con không thể thay đổi được nhưng con luôn có quyền chọn – chọn sống với những điều vui vẻ và chọn cách phản ứng phù hợp với những điều không vui.
Điều vui vẻ đầu tiên con nên chọn là hãy luôn là chính mình. Được là chính mình, không bị ép buộc hay đè nén, không phải luồn cúi luôn là điều giúp con thoải mái và vui vẻ nhất.
Ở trường, ba muốn con hãy cứ là chính con, cứ mạnh dạn và tự do thể hiện cá tính, thể hiện quan điểm cá nhân của mình, miễn là con ý thức được ý nghĩa của điều con đang làm.
Muốn gì cứ nói, không biết gì cứ hỏi – đó là một cách tốt để con sống tự do và hoà hợp được với mọi người.
Ba muốn con là một học trò ngoan nhưng không được là người học trò cam chịu, thụ động và chỉ luôn biết chấp hành.
Ở trường học, con đừng chỉ biết ứng xử theo kiểu “gọi dạ, bảo vâng” mà hãy hiểu rằng con có quyền được nói lên mọi mong muốn và ý kiến của mình.
Do vậy, nếu con muốn thực hiện ý tưởng gì, muốn đề nghị trường thay đổi điều gì, muốn đưa ra sáng kiến gì thì cứ mạnh dạn nói cho thầy cô con biết.
Nếu trong học tập con còn có điều gì thắc mắc thì cứ mạnh dạn hỏi bạn, hỏi thầy cô.
Khi còn nhỏ, ba nghĩ rằng việc đưa ra yêu sách đối với người lớn là thể hiện sự hỗn xược và việc đặt nhiều câu hỏi là thể hiện sự ngu dốt nhưng lớn lên ba hiểu rằng đó là hành vi điển hình của người thông minh và có trách nhiệm. Con hãy nhớ rằng không có gì đáng xấu hổ khi đưa ra đề nghị hay hỏi ai đó về điều mình chưa hiểu rõ.
Bên cạnh đó, ba muốn con luôn dũng cảm sống với chính kiến của mình. Con cứ tôn trọng những gì con cho là cần tôn trọng, cứ chấp hành những quy định mà con cần chấp hành, phản biện lại những ý kiến con không đồng ý, bảo vệ đến cùng những gì con cho là lẽ phải và không thoả hiệp với những gì con cho là chưa tốt.
Khám phá và sáng tạo là điều tiếp theo con nên chọn vì chúng sẽ cho con niềm vui bất tận. Ở trường, con hãy học hỏi, khám phá bất kỳ điều gì miễn là nó thoả mãn được hai điều kiện mà ba cho là cần thiết.
Thứ nhất, điều ấy không xấu; không vi phạm pháp luật, nội quy; không đi ngược luân thường, đạo lý; không hại mình, hại người.
Thứ hai, điều ấy khiến con thích thú và có niềm tin vào giá trị của nó. Do đó, nếu con thích điều gì, dù đó là môn học, hoạt động xã hội, thể thao, các cuộc thi, đi cắm trại hay phát minh, sáng chế… thì cũng đừng ngần ngại bắt tay vào thực hiện nhé con.
Ở chiều hướng ngược lại, trường học sẽ có những thứ khiến con không thích, khiến con muộn phiền hoặc kéo con vào những rắc rối. Nhưng con đừng lo, tất các những điều đó đều có cách giải quyết.
Dù con bị bắt nạt, bị kỳ thị chủng tộc hoặc căng thẳng do học hành, bị điểm kém, bị hiểu nhầm, bị vu oan, bị lừa dối… thì cũng cứ giữ tâm thế thoải mái và điềm tĩnh để đối diện và giải quyết chúng.
Con đừng bao giờ cho phép bản thân nghĩ rằng mình nhỏ bé và yếu thế hơn các vấn đề của mình.
Khi gặp những rắc rối, trước tiên con hãy tự mình dũng cảm đối diện và giải quyết. Sau đó, nếu con thấy quá thấy phiền lòng hoặc không tự mình xử lý được nữa thì hãy tìm sự giúp đỡ.
Con hãy cứ tự tin rằng với sự thông minh, mạnh mẽ của con, cùng với sự giúp đỡ của các thầy cô, bạn bè và ba mẹ, con sẽ giải quyết được tất cả. Con tuyệt đối không được chịu đựng một mình hay buông xuôi để cho vấn đề trở nghiêm trọng hơn.
– Thứ hai, con giỏi và bạn con cũng vậy.
Ba biết con gái ba rất giỏi. Con thông minh, giàu tình cảm, sáng tạo, vẽ rất đẹp và tự lập… Con có quyền tự tin và tự hào về điều đó.
Nhưng ba muốn nói với con rằng con nhất định không được tự mãn và tự kiêu về tài năng của mình, không được cậy tài mà coi thường người khác.
Con nên hiểu rằng các bạn ở trường cũng như con – họ cũng giỏi, chỉ có điều các bạn giỏi những thứ khác con mà thôi.
Trong khi con giỏi vẽ tranh và lên kế hoạch thì có thể các bạn khác giỏi âm nhạc, thể thao hay bất kỳ điều gì khác. Hãy vui về điều con giỏi nhưng cũng đừng quên chúc mừng các bạn khác về những điều họ giỏi con nhé!
Bên cạnh những điều con giỏi luôn có những điều con còn yếu kém. Ba muốn con hiểu rằng dù kém một vài môn học hay một vài lĩnh vực thì cũng không có gì nghiêm trọng cả. Đó là chuyện bình thường và chẳng ảnh hưởng nhiều đến tương lai và năng lực của con.
Bên cạnh đó, con vẫn luôn có cơ hội cải thiện chúng nếu con muốn. Do đó, con đừng vì phải nhận vài điểm kém hay vài lời phê bình mà mất đi sự tự tin của mình.
Và nếu bạn con rơi vài hoàn cảnh tương tự, con cũng đừng chê bai hay chế giễu để rồi khiến bạn mình mất tự tin.
Mai này con có thể thấy một người bạn của con trước đây tuy không giải được các bài toán nhưng lại trở thành một nhà đạo diễn phim nổi tiếng, một bạn khác tuy không nhớ nổi một bài thơ nhưng lại trở thành một lập trình viên xuất chúng, rồi một bạn khác nữa tuy không học nổi môn lịch sử nhưng lại là vận động viên làm nên lịch sử tại thế vận hội…
Ba muốn con gái của ba đừng bao giờ nghĩ rằng mình đang thua kém ai đó và cũng đừng tự huyễn hoặc rằng mình giỏi giang hơn mọi người. Hãy nhớ rằng tất cả các con đều giỏi và đều có ích cho xã hội theo cách của riêng mình.
– Thứ ba, hãy đối xử với bạn bè như cách con muốn họ đối xử với con.
Ở trường học, bạn bè là một phần rất quan trọng đối với con. Họ có thể là một nguyên nhân lớn khiến con muốn hay không muốn đến trường, họ có thể giúp con tiến bộ hoặc khiến con trở nên kém cỏi.
Do đó, việc chọn bạn để chơi và chọn cách chơi với bạn bè đều cực kỳ quan trọng. Khi đối xử với các bạn ở trường, con không được nghĩ rằng bản thân mình hay bất kỳ bạn nào có đẳng cấp cao hơn những người khác.
Giữa các con là mối quan hệ bình đẳng. Ai cũng là con người và chúng ta có những giá trị của riêng mình.
Con đang học trong ngôi trường mà có học sinh đến từ 70 quốc gia khác nhau nên bạn bè của con sẽ rất đa dạng. Con sẽ thấy mọi người khác nhau về màu da, kiểu tóc, ngôn ngữ, khẩu vị, trang phục.
Con cũng sẽ thấy họ không suy nghĩ như con, họ không có thói quen và sở thích như con. Sống giữa sự đa dạng đó, con không cần phải ép mình giống họ và cũng chẳng thể ép buộc họ giống con.
Điều tốt nhất con có thể làm là ý thức được những nét độc đáo của riêng con, tôn trọng những điểm riêng của bạn, cứ đối xử thân thiện với mọi người và chọn bạn phù hợp mà chơi.
Ở trường, chắc chắn con sẽ gặp những người bạn tuyệt vời, yêu quý, tôn trọng và thân thiện với con nhưng rồi con cũng không thể tránh khỏi những người không thích chơi với con, thậm chí ghét con. Đó cũng là điều rất bình thường con ạ.
Con đừng lo lắng và cũng đừng nghĩ rằng mình chưa đủ tốt để người ta yêu quý. Sự thực là dù con có sống tốt hay giỏi giang đến mấy thì vẫn luôn tồn tại những người thích con và những người không thích con.
Việc của con là cứ chơi thật tốt với nhóm bạn mà con yêu quý và tin tưởng. Việc ai đó không thích con là vấn đề của họ, không phải là vấn đề của con.
Con đừng quan tâm quá nhiều đến việc họ đang nghĩ gì về con và cũng đừng coi thường hay ghét bỏ họ.
Con nên hiểu rằng, họ không thích con không có nghĩa là họ không tốt. Họ vẫn là người tốt (thậm chí tốt hơn rất nhiều so với những kẻ giả vờ thích con để đạt được mục đích nào đó), chỉ có điều là họ và con không có những điểm chung cần thiết để thích chơi với nhau mà thôi.
Khi chơi với bạn bè, con không thể bắt ép các bạn phải tôn trọng hay yêu quý mình. Nhưng con có thể làm điều thông minh hơn, đó là đối xử với mọi người thật tử tế, rồi tự nhiên con sẽ được đền đáp bằng sự tin yêu của mọi người.
Nếu con không thích điều gì, đừng mang chúng đến cho người khác. Và nếu con muốn người khác đối xử tốt với mình như thế nào, trước tiên hãy làm thế đối với họ.
Sự chính trực, đường hoàng, tử tế sẽ luôn giúp con trở nên có giá trị, đáng tin cậy và đầy sức hút đối với mọi người.
– Thứ tư, sai lầm, thất bại là chuyện bình thường và con đừng ngại phải trải qua.
Mùa hè vừa qua, con đã cùng ba tập xe đạp. Ba nhớ con đã ngã tổng cộng 5 lần trước khi tự đạp xe được. Từ chuyện bị ngã xe, ba muốn con hiểu rằng bản chất việc tập xe đạp là học cách để không bị ngã xe nữa.
Điều ấy cũng có nghĩa là việc bị ngã xe là một việc hiển nhiên con phải đối mặt và vượt qua nếu con muốn tập để đạp xe thành thạo. Đã tập xe thì phải ngã xe con ạ.
Nhìn rộng ra, những việc ở trường học cũng vậy: Đã học làm toán thì con phải làm toán sai, đã học một ngôn ngữ mới thì phải nói những câu ngớ ngẩn, đã học làm lãnh đạo thì phải chịu sự phản biện, phản bác và chỉ trích…
Do đó, sai lầm, thất bại hay vấp ngã là chuyện bình thường và con đừng lo lắng khi phải đối diện với chúng.
Nếu con lỡ gây ra lỗi lầm hay gặp thất bại nào đó, con đừng xấu hổ hay tự ti; con cũng đừng dằn vặt bản thân mình con nhé!
Tương tự, nếu bạn bè của con phạm phải sai lầm hay thất bại, con cũng đừng quá khắt khe hay chê bai họ.
Sai lầm tệ hại nhất của con người là không cho phép bản thân phạm những sai lầm.
Do vậy, ba khuyến khích con thử làm mọi thứ con muốn, nếu sai thì suy nghĩ, điều chỉnh và thử lại thêm một lần nữa, rồi một lần nữa cho đến khi con đạt được thành tựu mong muốn.
Ba tin, những sai lầm luôn cho con có cơ hội suy nghĩ lại và làm lại theo cách thông minh hơn.
Đúng là con và bất kỳ ai cũng có quyền được sai và thất bại nhưng con đừng vin vào điều đó để thoả hiệp với sự lười nhác, bằng lòng với sự kém cõi và nguỵ biện cho sự không cố gắng của mình.
Dù kết quả con đạt được là gì, cao hay thấp, thì con chỉ được phép tự hào sau khi đã nỗ lực hết mình mà thôi.
– Thứ năm, không cần phải giỏi đều tất cả mọi thứ nhưng con nhất thiết phải dành trọn tình yêu, sự nỗ lực và trở nên xuất sắc ít nhất một điều gì đó.
Rồi đây, con có thể gặp những người mà bảng điểm học tập thể hiện họ giỏi đều tất cả mọi môn học.
Đúng là có một số học sinh thiên tài làm được điều đó nhưng cũng không hiếm trường hợp những học sinh được công nhận là giỏi hay xuất sắc chỉ là sản phẩm giả tạo của một nền giáo dục què quặt mà thôi.
Ba không ép con phải là một thiên tài xuất chúng trong mọi lĩnh vực và lại càng không bao giờ cho phép con tìm những cách không chính trực để thu thập những điểm số cao nhằm tô vẻ cho sự xuất sắc giả tạo của mình.
Điểm số là quan trọng những không đủ định nghĩa con là ai.
Ở trường, con có thể đạt điểm kha khá, thậm chí là điểm trung bình nhiều môn học nhưng con nhất định phải giỏi, thật sự giỏi một hoặc vài lĩnh vực nào đó.
Con nên hiểu ý ba là giỏi ở đây không có nghĩa chỉ là đạt điểm cao mà còn phải hiểu sâu sắc bản chất và có thể ứng dụng được vào cuộc sống.
Ba nghĩ rằng, chỉ cần con đam mê và xuất sắc một lĩnh vực, một việc gì đó thôi thì con cũng đã có cơ hội đi nhanh và đi xa hơn rất nhiều so với những người có vẻ giỏi đều mọi thứ mà chẳng vượt trội một thứ nào.
Nếu bắt mình phải giỏi đều tất cả mọi thứ thì con sẽ thấy rất áp lực và chẳng vui vẻ gì. Nhưng con hãy thử suy nghĩ xem, nếu con dành tình yêu và sự tập trung vào một vài thứ, đặc biệt thứ ấy do chính con chọn và là thứ con yêu thích thì sẽ thế nào?
Con sẽ thấy việc trở nên xuất sắc sẽ chẳng khó khăn gì, ngược lại còn rất vui và thú vị phải không con?
Trong phút chốc mà muốn trở nên kiệt xuất là điều không thể và cực kỳ ngu xuẩn nhưng nếu mỗi ngày con dành quan tâm, sống trọn vẹn với điều con đã chọn và nỗ lực một chút thì chỉ cần sau ít năm thôi, việc con trở nên xuất sắc vượt trội là điều hoàn toàn khả thi.
Con cứ thong thả suy nghĩ và chọn lựa một vài điều mà con muốn tập trung tâm huyết, thời gian vào học tập và khám phá con nhé!
Con hãy chọn chúng từ danh sách những thứ mà mình yêu thích hoặc từ danh sách những thứ tuy con chưa thích nhưng lại tò mò, muốn tìm hiểu thêm về chúng.
Đó có thể là bơi lội, tennis, vẽ tranh, ca hát, chơi đàn, hoạt động thiện nguyện, học toán, sáng chế robot, viết phần mềm, viết báo, bán hàng… hay bất kỳ thứ gì.
Chỉ cần con thực sự yêu thích và tin rằng mình có sở trường trong lĩnh vực đó thì ba hứa sẽ ủng hộ và tạo mọi điều kiện tốt nhất cho con.
Con thương yêu!
Vậy là ba đã nói với con về những gì ba tin tưởng và muốn làm cùng con trong những năm tháng tới. Ba tin chúng hữu ích đối với con và cả ba nữa.
Chúng ta cùng đọc bức thư này con nhé! Và tất nhiên, ba cũng muốn chúng ta cùng nhau chỉnh sửa đổi nội dung bức thư này bất kỳ khi nào con hoặc ba phát hiện ra điều gì đó chưa ổn.
Nhớ nhé con! Từ hôm nay, con hãy làm mọi điều con muốn để mỗi sáng sớm con đều muốn đến trường và học xong thì muốn về nhà với ba. Ba yêu con rất nhiều!Vũ Thành Huy
